روتر فایروال چیست؟

ابتدا باید گفت که روی فایروال می‌توان مسیریابی (Routing) انجام داد و همچنین روی یک روتر می‌توان وظایف فایروال (مانند ACL) را پیاده‌سازی کرد. گاهی اوقات این کار ایده خوبی است، اما بیشتر اوقات چنین نیست. روتر و فایروال دو دستگاه مهم در شبکه هستند که وظایف متفاوتی دارند، اما گاهی می‌توان آن‌ها را ترکیب کرد. 

به طور تئوری، وظیفه اصلی روتر، مسیریابی بسته‌ها (Packet Routing) است. یعنی بسته‌ها را از مبدأ به مقصد مناسب می‌فرستد. روتر تلاش می‌کند این کار را با بیشترین سرعت ممکن انجام دهد و معمولاً از روش‌هایی مثل CEF cache در روترهای سیسکو برای سرعت بیشتر استفاده می‌کند. از سوی دیگر، کار فایروال بیشتر روی امنیت متمرکز است. هر بسته‌ای که از شبکه عبور می‌کند، توسط این دستگاه مورد ارزیابی قرار می‌گیرد تا مشخص شود آیا مجاز است یا خیر؛ در صورت لزوم، محتویات آن نیز برای کشف تهدیدات احتمالی مانند آدرس‌های اینترنتی خطرناک بررسی می‌شود. فایروال معمولاً اتصالات جاری را در جدول‌های خاصی ذخیره می کند (State Tables) تا ارتباط میان کاربران را شناسایی کند.

کاربرد روتر فایروال چیست؟

آشنایی با روتر فایروال و کاربردهای امنیتی آن می‌تواند در تصمیم‌گیری آگاهانه برای خرید روتر مناسب، نقش موثری ایفا کند. ترکیب روتر و فایروال منطقی است اما بستگی به نیاز شبکه دارد. در شبکه‌های کوچک، استفاده از یک دستگاه ترکیبی (روتر + فایروال) می‌تواند کار مدیریت شبکه را ساده کند.

مثلاً دستگاهی همچون MikroTik یا Cisco ISR می‌تواند هم کار مسیریابی را انجام دهد و هم نقش فایروال را ایفا کند. در شبکه‌های بزرگ معمولاً بهتر است از دستگاه‌های تخصصی استفاده شود. به‌عنوان مثال، روترهای سری Cisco 6500/7600 از ماژول‌هایی مانند ASA پشتیبانی می‌کنند که بدون کاهش عملکرد مسیریابی، قابلیت‌های فایروال و  امنیت را فراهم می‌کنند.

توضیح روتر

روتر یک دستگاه شبکه‌ای است که برای مسیریابی ترافیک از مبدأ به مقصد استفاده می‌شود. وقتی داده‌ای از یکی از پورت‌ها وارد می‌شود، روتر آن را بررسی می‌کند و به پورت مناسب برای رسیدن به مقصد هدایت می‌کند. این فرایند شامل مسیریابی ترافیک بین دستگاه‌های داخل یک subnet و همچنین مسیریابی ترافیک بین دستگاه‌های داخلی و خارجی(اینترنت) می‌شود.

روترها عمدتاً در لایه 3 (لایه Network) مدل OSI فعالیت می‌کنند، اگرچه در لایه‌های 1 (Physical) و 2 (لایه Data Link) نیز نقش دارند. هر پورت در یک روتر دارای آدرس‌های IP اختصاصی است و روتر با توجه به آدرس مقصد که در یک بسته مشخص شده، ترافیک را به پورت مناسب هدایت می‌کند. یعنی داده‌ها را با توجه به آدرس IP آن‌ها هدایت می‌کند. روترها اساس کار اینترنت و شبکه‌های بزرگ هستند. وقتی داده‌ای از نقطه A به نقطه B می‌رود، معمولاً از چندین روتر عبور می‌کند تا به مقصد برسد. به زبان ساده، روتر شبیه یک راهنما در شبکه است که مسیر درست را به داده‌ها نشان می‌دهد.

توضیح فایروال

فایروال یک راه‌حل امنیتی است که مرزهای شبکه را تعریف و محافظت می‌کند. فایروال‌ها معمولاً در لبه شبکه، جایی که شبکه به یک شبکه دیگر متصل می‌شود، مستقر می‌شوند. تمام ترافیک ورودی و خروجی از طریق فایروال عبور می‌کند تا بررسی و فیلتر شود. به‌عنوان مثال، سازمان‌ها اغلب از یک فایروال برای جداسازی شبکه‌ها و منابع داخلی سازمان از اینترنت استفاده می‌کنند. 

فایروال‌ها بر اساس قوانین از پیش تعیین‌شده عمل می‌کنند. این قوانین از Packet Header (مانند آدرس IP، پروتکل‌ها، پورت‌ها) و در برخی موارد از محتوای بسته‌ها استفاده می‌کنند تا تعیین کنند که آیا باید اجازه عبور داده شود یا خیر. به‌عنوان نمونه، ممکن است یک فایروال به‌گونه‌ای تنظیم شود که ترافیک مربوط به محدوده‌های خاصی از آدرس‌های IP را مسدود کند، ارتباطات ورودی به شبکه را محدود کند یا از ورود و خروج پروتکل‌های خاص در شبکه سازمانی جلوگیری کند.

فایروال‌ها بخش مهمی از برنامه امنیت سایبری یک سازمان هستند، زیرا می‌توانند تهدیدهای ورودی را مسدود کنند و از خروج داده‌های حساس (Data Exfiltration) جلوگیری کنند. فایروال‌ها در انواع مختلفی عرضه می‌شوند، از جمله فایروال‌های Stateless که فقط بر اساس آدرس IP و پورت در هدر بسته‌ها تصمیم‌گیری می‌کنند و کاری به وضعیت ارتباط ندارند. در مقابل، فایروال‌های Stateful که علاوه بر اطلاعات هدر، وضعیت ارتباطات شبکه را نیز در نظر می‌گیرند و تصمیمات هوشمندانه‌ای در مورد فیلتر کردن بسته‌ها می‌گیرند. فایروال‌های نسل بعدی (NGFW) که عملکردهای پیشرفته‌ای مانند سیستم جلوگیری از نفوذ (IPS) دارند و می‌توانند محتوای بسته‌ها را بررسی کرده (در لایه  Application) و موارد مخرب را شناسایی کنند.

مقایسه‌ فایروال و روتر از نظر؛ فنی، ظاهری، کاربردی، عملکردی

اگر با مفهوم روتر فایروال و تفاوت آن با فایروال‌های مستقل آشنا شوید، راحت‌تر می‌توانید برای خرید فایروال متناسب با نیاز شبکه‌تان تصمیم بگیرید.

توضیح کامل‌تر در مورد تفاوت فایروال و روتر

• لایه عملکرد: روتر عمدتاً در لایه 3 (network) از مدل OSI فعالیت می‌کند، اگرچه در برخی موارد در لایه‌های 1 (physical) و 2 (data link) نیز نقش دارد. به عبارت دیگر، روتر برای مسیریابی بسته‌های داده بین شبکه‌ها با استفاده از آدرس‌های IP و پروتکل‌های مسیریابی مانند OSPF و BGP عمل می‌کند. از سوی دیگر، فایروال عمدتاً در لایه‌های 4 (transport) و بالاتر (لایه‌های 5 تا 7) از مدل OSI فعالیت می‌کند، و در برخی موارد ممکن است در لایه‌های پایین‌تر نیز نقش داشته باشد. فایروال از تکنیک‌هایی مانند تجزیه و تحلیل محتویات بسته‌ها (Deep Packet Inspection) برای شناسایی تهدیدات امنیتی استفاده می‌کند.

• تکیه بر IP و پورت: روتر‌ها بر آدرس‌های IP و پروتکل‌های مسیریابی تمرکز دارند و به کمک این اطلاعات، بسته‌های داده را به مقصد مناسب هدایت می‌کنند. در مقابل، فایروال‌ها علاوه بر استفاده از آدرس‌های IP و پورت، از تکنیک‌های پیشرفته‌تری برای تحلیل محتوای بسته‌ها و تصمیم‌گیری در مورد مجاز بودن یا مسدود کردن ترافیک استفاده می‌کنند.

• امنیت: روتر به طور پیش‌فرض امنیت ندارد و در صورتی که نیاز به امنیت باشد، باید از ابزارهای اضافی مانند ACL (Access Control List) استفاده شود. فایروال‌ها برخلاف روترها، برای تأمین امنیت طراحی شده‌اند و به کمک قوانین دقیق و تجزیه و تحلیل‌های پیشرفته، از شبکه در برابر تهدیدات خارجی محافظت می‌کنند.

• پیاده‌سازی و کاربرد: روترها بیشتر در شبکه‌های داخلی برای اتصال دستگاه‌ها به اینترنت و یا ارتباط میان شبکه‌ها به کار می‌روند. آن‌ها در لبه شبکه (Edge) نصب می‌شوند و داده‌ها را از یک شبکه به شبکه دیگر منتقل می‌کنند. فایروال‌ها به طور معمول در لبه شبکه و یا بین بخش‌های مختلف شبکه داخلی نصب می‌شوند. این دستگاه‌ها به طور خاص برای محافظت از شبکه در برابر حملات بیرونی و تهدیدات امنیتی طراحی شده‌اند و از داده‌ها و منابع حساس شبکه محافظت می‌کنند.

• عملکرد مشترک: در برخی موارد، روترها می‌توانند به عنوان فایروال پایه عمل کنند (مانند برخی مدل‌های MikroTik یا Cisco ISR). همچنین، برخی فایروال‌ها (مانند NGFW‌ها) می‌توانند وظایف مسیریابی پایه را نیز انجام دهند.

• رمزنگاری:  فایروال، بسته‌ها را قبل از انتقال رمزنگاری می‌کند ولی روتر رمزنگاری ندارد و فقط بسته‌ها را هدایت می‌کند.

شرکت  افق داده‌ها ایرانیان با ارائه فایروال و روتر‌های پیشرفته، راه‌حل‌های جامع و امن برای مدیریت شبکه‌ها به شما ارائه می‌دهد. علاوه بر فروش این محصولات، شرکت ما پشتیبانی کامل از نصب، راه‌اندازی و نگهداری این تجهیزات را نیز ارائه می‌دهد تا اطمینان حاصل کنید شبکه شما به بهترین شکل ممکن محافظت و مدیریت می‌شود. برای اطلاعات بیشتر و خرید، می‌توانید با کارشناسان ما تماس حاصل فرمایید.

نتیجه‌گیری

روترها و فایروال‌ها نقش حیاتی در تأمین امنیت شبکه و حفاظت از اطلاعات حساس ایفا می‌کنند. روترها بر ارسال بهینه بسته‌های داده بین شبکه‌ها تمرکز دارند، در حالی که فایروال‌ها با نظارت و کنترل ترافیک بر اساس قوانین از پیش تعیین‌شده، لایه‌ای اضافی از امنیت را فراهم می‌کنند. هر دو، از اجزای اساسی یک معماری امنیتی قدرتمند در شبکه محسوب می‌شوند.

سوالات متداول

• تفاوت بین فایروال Stateful و Stateless چیست؟ فایروال‌های Stateful ارتباطات شبکه را دنبال می‌کنند و تصمیم‌گیری‌های خود را بر اساس وضعیت و جریان کلی ترافیک انجام می‌دهند. اما فایروال‌های Stateless فقط هر بسته را به‌صورت جداگانه بررسی می‌کنند و به وضعیت یا ارتباط قبلی توجهی ندارند.

• آیا فایروال می‌تواند در برابر تمام تهدیدات سایبری محافظت کند؟ خیر، فایروال یک لایه دفاعی را فراهم می‌کند، اما نمی‌تواند در برابر همه تهدیدات، مانند حملات داخلی، فیشینگ، یا بدافزار در ترافیک مجاز محافظت کند. یک رویکرد امنیتی چند لایه برای محافظت کامل ضروری است.