نرم‌افزار امنیتی (Security Software) چیست؟

نرم‌افزار امنیتی برای حفاظت و ایمن‌سازی سرورها، لپ‌تاپ‌ها، گوشی‌های همراه، و شبکه‌ها در برابر دسترسی‌های غیرمجاز، نفوذ امنیتی، ویروس‌ها و سایر تهدیدات طراحی شده‌است. نرم‌افزار امنیتی می‌تواند کاربران، اطلاعات، سیستم‌ها و شرکت‌ها را در برابر گستره‌ی وسیعی از خطرات محافظت کند.

چرا نرم‌افزار امنیتی مهم است؟

نرم‌افزار امنیتی می‌تواند هم امنیت کسب‌وکار و هم امنیت اطلاعات را بهبود بخشد. عدم استفاده از نرم‌افزار امنیتی، یا استفاده از راهکارهای قدیمی، سازمان‌ها و کاربران را در معرض طیف وسیعی از تهدیدات، از جمله هکرها، نرم افزارهای جاسوسی، ویروس‌ها و بدافزارها قرار می‌دهد. پیچیدگی و تنوع روز افزون تهدیدات سایبری، و همچنین افزایش تعداد نقاط انتهایی که به دلیل افزایش تغییرپذیری، دورکاری و اینترنت اشیاء به محافظت نیاز دارند، بسیاری از کسب‌وکارها را ملزم به استفاده از نرم‌افزارهای امنیتی پیشرفته‌تر کرده است.

پلتفرم امنیتی (security platform) چیست؟

امروزه کسب‌وکارها از پنجاه نوع نرم‌افزار امنیتیِ شرکت‌های مختلف استفاده می‌کنند. پلتفرم امنیتی می‌تواند با یکپارچه‌سازی تمامی محصولات و راهکارهای نرم‌افزار امنیتی، به مدیریت موثر و مقرون به صرفه‌ی آنها کمک کند. یک پلتفرم امنیتی می‌تواند چندین محصول امنیتی را یکپارچه‌سازی کرده و وظایف تکراری و جریان کاری در نقاط انتهایی، شبکه‌ها، فضای ابری و برنامه‌های کاربردی را خودکارسازی کند. به علاوه، این پلتفرم می‌تواند شناسایی تهدیدها را افزایش داده و اشتراک‌گذاری هوش تهدیدات را تسهیل کند تا تیم‌های امنیتی بتوانند برای کسب نتایج بهتر، سریع‌تر و با همکاری بیشتر به فعالیت بپردازند.

چگونه نرم‌افزار امنیتی با ابزارهای امنیتی (security appliances) تفاوت دارد؟

سازمان‌ها می‌توانند برای حفاظت از محیط شبکه‌ی خود، هم از ابزارهای امنیتی و هم از نرم‌افزارها و اپلیکیشن‌های امنیتی استفاده کنند.

ابزارهای امنیتی:

ابزار امنیتی به دستگاه یا سروری گفته می‌شود که می‌تواند از ترافیک ناخواسته‌ی ورودی به شبکه جلوگیری کند. انواع ابزارهای امنیتی عبارتند از:

1. دستگاه‌های تشخیص نفوذ امنیتی، که می‌توانند به تیم‌های امنیتی هشدار دهد که خطراتی شبکه را تهدید می‌کند.

2. ابزارهای امنیتی مخصوص ایمیل، که می‌توانند تهدیدات email – borne، مثل بدافزار و اسپم را شناسایی کرده و از آن جلوگیری کند.

3. ابزارهای مدیریت تهدید یکپارچه (Unified threat management)، که می‌توانند عملکردهای متعددی از جمله آنتی‌ویروس، تشخیص نفوذ و جلوگیری از آن، فیلترکردن محتوا (content filtering)، و غیره را انجام دهند. با داشتن این ابزارها، سازمان‌ها می‌توانند چندین قابلیت امنیتی از شرکت‌های مختلف را ترکیب کرده و آنها را از طریق یک console مدیریت کنند.

نرم‌افزار امنیتی

ابزارها و نرم‌افزار امنیتی، مثل نرم‌افزار پیشرفته‌ی شناسایی بدافزار یا ابزارهای امنیت ایمیل، می‌توانند روی دستگاه‌ها و گره‌ها یا نودهای (nodes) شبکه نصب شوند. ابزارها و نرم‌افزار امنیتی علاوه بر حفاظت از شبکه‌ها، می‌توانند به ایمن‌سازی سرورها، لپ‌تاپ‌ها و دستگاه‌های همراه شرکت‌ها در برابر دسترسی‌های غیرمجاز و سایر تهدیدات کمک کنند.

برنامه‌های نرم‌افزار امنیتی رایج و مورد استفاده

سازمان‌ها برای نظارت بر وضعیت‌های مختلف، انواع مختلفی از نرم‌افزارهای امنیتی را به کار می‌گیرند. در اینجا به چند نمونه از نرم‌افزارهای امنیتی پیشرو اشاره می‌کنیم.

نرم‌افزار پیشرفته‌ی حفاظت از بدافزارها

برنامه‌های نرم‌افزاری سابق که ویروس‌ها و نرم‌افزارهای مخرب، مثل کرم‌های رایانه‌ای (worms) و تروجان‌ها (Trojans) را اسکن، شناسایی و حذف می‌کردند، اکنون بی‌اثر شده‌اند. نرم‌افزار پیشرفته‌ی حفاظت از بدافزارها به نمونه‌ی جدید و قابل‌قبولی تبدیل شده اند.

این نرم‌افزار یک راه‌حل امنیتی است که به کلیه‌ی مراحل و مشکلات پیشرفته‌ی حفاظت از بدافزارها می‌پردازد. این نرم‌افزار از نفوذ امنیتی جلوگیری کرده و در صورت نفوذ یا نقض امنیتی، زمینه و کنترل مورد نیاز برای شناسایی، مهار و رفع تهدیدات را فراهم می‌کند.

نرم‌افزار امنیت برنامه‌های کاربردی

کسب‌وکارهای مدرن برای ارتباط، همکاری، تحلیل اطلاعات و غیره، به شدت به مجموعه‌ی برنامه‌های کاربردی (اپلیکیشن‌ها) متکی هستند. این کسب‌وکارها به اینکه کدام اپلیکیشن‌ها در حال اجرا هستند، چه کاری انجام می‌دهند و مهم‌تر از همه، چه کسی به آنها دسترسی دارند، نظارت می‌کنند. بسیاری از شرکت‌ها برای ایمن‌سازی اپلیکیشن‌های خود، به نرم‌افزار احراز هویت چند عاملی (multi-factor authentication یا MFA) متکی هستند. احراز هویت دو عاملی (2FA) یکی از رایج‌ترین شکل‌های مورد استفاده‌ی احراز هویت چند عاملی است. فرآیند احراز هویت دو عاملی مستلزم آن است که یک کاربر، نام کاربری و رمز عبور خود را ارائه دهد، و سپس کد تولید شده توسط اپلیکیشن‌ 2FA را وارد کند و یا به اعلان روی دستگاهی مثل گوشی هوشمند پاسخ دهد. کسب‌وکارها از طریق راهکار احراز هویت دو عاملی (2FA) می‌توانند هویت کاربر را پیش از دسترسی به اطلاعات و منابع، تایید کنند و حتی دسترسی امن به تمامی اپلیکیشن‌ها را فراهم کنند تا کاربران تجربه‌ی ورود بدون‌اختلال و مکرر به تمام اپلیکیشن‌هایی مجاز به دسترسی را داشته باشند.

نرم‌افزار فایروال (Firewall software)

نرم‌افزار فایروال می‌تواند از دسترسی غیرمجاز به یا از شبکه‌های خصوصی جلوگیری کند. به علاوه، فایروال‌ها می‌توانند سخت‌افزاری باشند. اغلب سخت‌افزار و نرم‌افزار فایروال باهم مورد استفاده قرار می‌گیرند.

نرم‌افزار امنیت نقطه‌ی پایانی (Endpoint security software)

نرم‌افزار امنیت نقطه پایانی به حفاظت از اطلاعات و روند کاری مرتبط با دستگاه‌های مختلف، مثل لپ‌تاپ‌ها، گوشی‌های هوشمند و تبلت‌ها که به شبکه‌ی شرکت متصل می‌شوند، کمک می‌کند.

نرم‌افزار امنیت وب (Web security software)

نرم‌افزار امنیت وب می‌تواند ترافیک ورودی و خروجی را کنترل کرده و به کاهش خطر سرقت یا انتشار اطلاعات حساس کمک کند. به علاوه، این نرم‌افزار می‌تواند از دستگاه شما در برابر تهدیدات حمله‌ی روز صفر (zero - day threats) (تهدیداتی که از آسیب‌پذیری‌هایی که تا به حال ناشناخته بوده، استفاده می‌کنند) محافظت کند.

نرم‌افزار امنیت شبکه (Network security software)

نرم‌افزار امنیت شبکه به کسب‌وکارها کمک می‌کند تا دسترسی‌ها غیرمجاز به شبکه، به دلیل فیشنگ، جاسوس‌افزار و غیره را شناسایی کرده و متوقف کند. این نرم‌افزار می‌تواند به حفاظت از اطلاعاتِ در حال انتقال و اطلاعات در حالت سکون کمک کند. 

راهکارهای امنیت شبکه عبارتند از:

• مدیریت هویت و دسترسی (identity and access management) (IAM): مدیران فناوری اطلاعات از راه‌حل‌های IAM برای مدیریت ایمن و موثر هویت دیجیتالی کاربران و اجازه‌ی دسترسی مرتبط آنها استفاده می‌کنند. آنها می‌توانند نقش‌های کاربر، ردیابی و گزارش فعالیت آنها را تنظیم و اصلاح کرده و از امنیت داده‌ها و حریم خصوصی آنها حفاظت کنند.

•  سیستم جلوگیری از نفوذ نسل بعدی (Next - generation IPS): ابزارهای جلوگیری از نفوذ (IPS) نسل بعدی، قابلیت دید شبکه، اطلاعات امنیتی، اتوماسیون و حفاظت پیشرفته از تهدیدات را فراهم می‌کنند. این ابزارهای می‌توانند محیط شبکه را بازرسی کرده و گسترش فایل‌های مشکوک و بدافزارها را در سرتاسر شبکه ردیابی کنند تا از پیشرفت و آلوده کردن بیشتر سیستم شما جلوگیری کنند.

• اطلاعات امنیتی و مدیریت رویداد (Security information and event management) (SIEM): بسیاری از سازمان‌ها از محصولات SIEM برای گزارش‌دهی همزمان و تحلیل بلندمدت رویدادهای امنیتی استفاده می‌کنند. این محصولات شامل ابزارهای فیزیکی و مجازی و همچنین نرم‌افزارهای سرور هستند. آنها وظیفه‌ی جمع‌آوری، هماهنگ‌سازی و اقدامات مربوط به تهدیدات را برای تیم‌های امنیتی تسهیل می‌کنند.

• تجزیه و تحلیل امنیت شبکه (Network security analytics):  راهکارهای پیشرفته‌ی تجزیه و تحلیل امنیت شبکه، امکان مشاهده‌ی کامل تهدیدات شبکه‌ی گسترده را به سازمان‌ها ارائه می‌دهند. این راهکارها با استفاده از مدل‌سازی رفتاری، یادگیری ماشین و اطلاعات مربوط به تهدیدهای جهانی، می‌توانند تقسیم‌بندی شبکه را تسهیل کنند.

نرم‌افزار امنیت ایمیل (Email security software)

دروازه‌های ایمیل (Email gateways) مسیر مهمی برای نفوذ امنیتی به شمار می‌رود. فیشینگ، باج‌افزار، حملات سازش نامه الکترونیکی تجارت (business email compromise) و دیگر تهدیدات داخلی تنها چند نمونه از تهدیداتی هستند که نرم افزار امنیت ایمیل می‌تواند آنها را شناسایی و رفع کند. به علاوه، برنامه‌های کاربردی امنیت ایمیل می‌توانند پیام‌های خروجی را کنترل کنند تا مانع از اتلاف داده‌های حساس شوند.

برای اطلاعات بیشتر در این باره آموزش Cisco Email Security Appliance را مطالعه کنید.

نرم‌افزار امنیت اینترنت اشیاء (Internet of Things security software)

با گسترش اینترنت اشیاء (IoT)، سازمان‌ها به نرم‌افزارهای امنیتی نیاز دارند تا به آنها در درک عامل اتصال به شبکه، کنترل وظایف مدیریت دسترسی پیچیده، ایمن‌سازی دسترسی به نقطه‌ی پایانی و غیره کمک کنند.